Οπτικό Νεύρο

Το οπτικό νεύρο, επίσης γνωστό ως κρανιακό νεύρο ΙΙ, είναι ένα κρανιακό νεύρο σε μορφή ζεύγους που μεταδίδει οπτικές πληροφορίες από τον αμφιβληστροειδή στον εγκέφαλο.

Δομή

Το οπτικό νεύρο έχει ταξινομηθεί ως το δεύτερο από τα δώδεκα ζεύγη κρανιακών νεύρων αλλά είναι τεχνικά μέρος του κεντρικού νευρικού συστήματος. Οι ίνες του οπτικού νεύρου καλύπτονται με μυελίνη που παράγεται από ολιγοδενδροκύτταρα και περικλείονται μέσα στις μήνιγγες.

Το οπτικό νεύρο αφήνει την τροχιά (οφθαλμική υποδοχή) μέσω του οπτικού σωλήνα, διατρέχοντας οπισθίως και προς τη μέση γραμμή του οπτικού χιάσματος, όπου υπάρχει  μερική διέλευση των ινών από τα προσωρινά οπτικά πεδία και των δύο οφθαλμών. Οι περισσότεροι από τους άξονες του οπτικού νεύρου τερματίζουν στον πλευρικό πυρήνα από όπου οι πληροφορίες αναμεταδίδονται στον οπτικό φλοιό, ενώ άλλοι τερματίζουν στον προτεκνικό πυρήνα και εμπλέκονται στις αντανακλαστικές κινήσεις ματιών. Άλλοι άξονες τερματίζουν στον υπερχιασματικό πυρήνα και εμπλέκονται στη ρύθμιση του κύκλου ύπνου-αφύπνισης.

Το οπτικό νεύρο φεύγει από την τροχιά (οφθαλμική υποδοχή) μέσω του οπτικού καναλιού, τρέχοντας μετα-μεσαία προς το οπτικό χάσμα, όπου υπάρχει μερική αποσύνθεση (διέλευση) ινών από τα χρονικά οπτικά πεδία και των δύο ματιών.

Με βάση αυτή την ανατομία, το οπτικό νεύρο μπορεί να διαιρεθεί στα τέσσερα μέρη, όπως υποδεικνύεται στην εικόνα στην κορυφή αυτού του τμήματος: 1. την οπτική κεφαλή, η οποία αρχίζει στο βολβό του ματιού (σφαίρα) με τις ίνες από τον αμφιβληστροειδή 2. τροχιακό μέρος (το οποίο είναι το μέρος μέσα στην τροχιά). 3. ενδοκαναλικό μέρος (το οποίο είναι το μέρος μέσα σε ένα οστεώδες κανάλι γνωστό ως οπτικό κανάλι), και 4. κρανιακό μέρος (το τμήμα εντός της κρανιακής κοιλότητας, το οποίο καταλήγει στον οπτικό χιασμό).

Λειτουργία

Το οπτικό νεύρο μεταδίδει όλες τις οπτικές πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένης της αντίληψης φωτεινότητας, της αντίληψης του χρώματος και της αντίθεσης (οπτική οξύτητα). Πραγματοποιεί επίσης τις οπτικές ωθήσεις που είναι υπεύθυνες για δύο σημαντικά νευρολογικά αντανακλαστικά: το αντανακλαστικό στο φως και το αιθουσο-οφθαλμικό αντανακλαστικό. Το  αντανακλαστικό φωτός αναφέρεται στη συστολή που έχουν και οι 2 κόρες που εμφανίζεται όταν το φως λάμπει σε οποιοδήποτε μάτι. Το αιθουσο-οφθαλμικό αντανακλαστικό αναφέρεται στο πρήξιμο του φακού του ματιού που εμφανίζεται όταν κάποιος κοιτάζει ένα κοντινό αντικείμενο.

Κλινική σημασία

Βλάβη στο οπτικό νεύρο προκαλεί συνήθως μόνιμη και δυνητικά σοβαρή απώλεια της όρασης.

Ο τύπος της απώλειας οπτικού πεδίου θα εξαρτηθεί από ποια τμήματα του οπτικού νεύρου έχουν καταστραφεί. Γενικά, η θέση της βλάβης σε σχέση με τον οπτικό χιασμό θα επηρεάσει τις περιοχές της απώλειας όρασης. Η βλάβη στο οπτικό νεύρο μπροστά από το οπτικό χίασμα (προς το πρόσωπο) προκαλεί απώλεια της όρασης στο μάτι στην ίδια πλευρά με τη ζημία. Βλάβη στο ίδιο το οπτικό χίασμα προκαλεί συνήθως απώλεια της όρασης πλευρικά και στα δύο οπτικά πεδία. Τέλος, η βλάβη στην οπτική οδό, η οποία είναι οπίσθια, ή πίσω από το χίασμα προκαλεί απώλεια ολόκληρου του οπτικού πεδίου από την πλευρά απέναντι από τη ζημία. Μακράν, οι τρεις πιο συχνές βλάβες στο οπτικό νεύρο είναι από το γλαύκωμα και την οπτική νευρίτιδα ειδικά σε ασθενείς κάτω των 50 ετών.

Το γλαύκωμα ανήκει σε μια ομάδα  ασθενειών που συνεπάγονται απώλεια των γαγγλιακών κυττάρων του αμφιβληστροειδούς που προκαλούν οπτική νευροπάθεια στο πλαίσιο της απώλειας περιφερικής όρασης. Το γλαύκωμα συνδέεται συχνά με αυξημένη ενδοφθαλμική πίεση που βλάπτει το οπτικό νεύρο.

Οπτική νευρίτιδα είναι η φλεγμονή του οπτικού νεύρου. Συνδέεται με μια σειρά ασθενειών, η πιο χαρακτηριστική είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας.

Η πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια είναι κοινώς γνωστή ως “εγκεφαλικό επεισόδιο του οπτικού νεύρου” και επηρεάζει την κεφαλή του οπτικού νεύρου. Υπάρχει συνήθως μια ξαφνική απώλεια της παροχής αίματος και θρεπτικών συστατικών στην κεφαλή του οπτικού νεύρου.

Πηγή: Wikipedia – Ιανουάριος 2021, Μετάφραση από την αγγλική ιστοσελίδα.

Διευκρίνηση: Το παρόν κείμενο αποτελείται από  αποσπάσματα του δημοσιευμένου άρθρου της Wikipedia